TOPLUMUN EKONOMİK YAPISI
Toplumun ekonomik yapısında üretim temeli oluşturur. Onun hareketinin kendine özgü kanunları, kuralları vardır.
Ürünlerin (üretim araçları ve tüketim araçları) değiştirlebilmesi (ürün ticareti) için açıktır ki önce ünlerin farklı üreticiler tarafından üretilmesi gereklidir. Önce ürünler üretilmelidirler ki sonra onlar değiştirlebilsinler. Üretim olmamış değişim olamaz. Dolayısıyla değişim (ürün ticareti) üretimin bir fonksiyonu, onun bir ürünüdir. Dolaysısıyla yansıma kategorisine girer. Değişim (ürün ticareti) üretimin bir yansıması, onun ilk yansımasıdır. Birinci yansımadır.
Değişim (ürün ticareti) bu nedenle kesin kes üretime bağımlıdır. O olmamış olamaz. Ama bir kere ortaya çıktıktan sonra kendi relatif-görecel olarak bağımsız kanunlarına, kurallarına da kavuşur.
Üretim ve değişim bu çerçevede biribirlerini etkileyen bir hareket tarzına sahiptirler. Üretimdeki gelişmeler değişimi doğrudan etkiler. Ama değişimdeki gelişmeler de üretimi şu veya bu şekilde etkiler.
Değişim süreci (ürün ticareti) üretime bağımlı olan gelişmesi içinde paraya yol açar. Paranın temel görevi eşdeğer olmasıdır: farklı somut emek türlerinin (terzilik, demircilik vb) ürünü olan ürünler aynı zamanda tüm bu farklı somut emek türlerinin içinde barındırdığı soyut emeğinde taşıyıcılarıdır ( ürünün üretilmesi için gerekli olan emek zamanı miktarı). Her ürün belirli bir miktar soyut emek ürünüdür. Değişim sürecinde farklı somut emek türlerinin ürünü olan ürünler içlerinde barındırdıkları (toplumsal olarak gerekli) soyut emek miktarı temelinde biribirine eşitlenirler. Üretilmeleri için harcanan toplumsal olarak gerekli emek zamanı miktarına göre biribirleriyle eşitlenir ve değiştirlirler.
Bu süreç başlangıçta, değişimin takas şeklinde olduğu dönemde farklı ürünlerin biribine eşitlenmesi temelinde yapılırdı. Alış verişteki, değişimdeki her bir birey hem alıcı hem verici olarak şu veya bu ürünün sahibiydi ve ürünler içlerinde barındırdıkları soyut emek miktarına dayanarak belirli miktarlarda karşlıklı değiş tokuş edilirdi. Bu dönemde bütün ürünlerin ortak bir özelliği hepsinin biribiriyle değitirilebilir olmalarıdır. Bu dönemde ürünlerin biribirleriyle değiştirilebilmesi onların ortak özelliğidir.
Değişim süreci gelişmesi içinde ürünlerdeki soyut emek miktarını temsil eden özel bir ürüne, paraya yol açmıştır. Para bütün ürünlerle değiştirilebilmek özelliğini kendi bünyesinde toplamış, bu özelliği tekeline almıştır. Bütün ürünlerle değiştirlebilmek özelliği paranın tekeline gimiştir. Böylece de bütün diğer ürünler diğer ürünlerle değiştirilebilmek özelliğini yitirmişlerdir.
İki şey arasındaki ilişkide ortak bir özelliğin ilişkinin bir kanadı tarafından yitirilmesi ve sadece ilişkinin diğer kanadında toplanması o ilişkinin antagonist-düşmanca bir ilişki olduğunu ortaya koyar. Bu şartlarda ortaya çıkan zıtlara da antagonistler-uzlaşamaz zıtlar-düşmanlar denir. Değişimin gelişmesi sırasında para ve tüm diğer ürünler arasında ortaya çıkan bu ilişki antagonist bir ilişkidir.
Para bir kere ortaya çıktıktan sonra, onun konumu üretim ve değişimdeki gelişmelere bağlı olarak değişikliklere uğrar. Başlangıçta basit bir değişim aracı olan para gelişmesi içinde mesela sermayeye (kapital) dönüşür, ve bugünler açısından önemli olan bir gelişme olarak, paranın kendisinin parayla değiştirildiği bir alan, para değişimi alanı (para ticareti) ortaya çıkar. Bu ürün değişimi (ürün ticareti) alanı için onun birinci yansıması olan bir alanıdır, çünkü ürün değişimi olmamış para olamaz, para onun bir ürünüdür. Paranın kendisinin kendisiyle değiştirildiği değişim alanı (ürün ticareti değil de para ticareti) değişimin (ürün ticaretinin) ilk yansıması, üretim alanının ise ikinci yansımasıdır. Para ticareti alanı üretim alanının yansımasının yansımasıdır.
Para değişimi (para ticareti) bu nedenle kesin kes üretime ve ürün değişimi (ticarete) bağımlıdır. Onlar olmamış olamaz. Ama para değişimi (para ticareti) bir kere ortaya çıktıktan sonra kendi relatif-görecel olarak bağımsız kanunlarına, kurallarına da kavuşur.
Üretim ve değişim (ürün ticareti) ve para değişimi (para ticareti) bu çerçevede biribirlerini etkileyen bir hareket tarzına sahiptirler. Üretimdeki gelişmeler değişimi (ürün ticaretini) doğrudan etkiler, para değişimini (para ticareti) hem doğrudan hem değişim (ürün ticareti) üzerindeki etkileri üzerinden etkiler. Ama değişimdeki (hem ürün ticaretindeki hem de para ticaretindeki) gelişmeler de üretimi şu veya bu şekilde etkilerler. Ve aynı şekilde ürün değişimindeki (ürün ticareti) gelişmeler para değişimindeki (para ticareti) gelişmeleri etkiler. Ve tam tersi.
Para ticareti bugün gelinen yerde muzzam boyutlara varmıştır ve kendi içinde paradan oluşan pek çok ürünler (mali ürünler adı altında) üretmiştir. Para ticareti üretim alanından iyice kopuk bir alan ise para ticareti alanında ortaya çıkmış olan bu 'ürünler' (mesela 'futures') üretimden hemen hemen tamamen kopmuş durumdadırlar. Bizzat paranın kendisi üretimden ve ürün ticaretinden tamamen kopmuş konuma doğru sürüklenmektedir (kripto para). Finans oligarşinin dünyayı kontrol etmek için kullandığı ve muazzam boyutlara varmış bir para ticareti yapılanması oluşmuştur. Bu yapı tamamiyle parazitik bir yapıdır. Bu mali ticaret alanının kendi içinde geliştirdiği ve yol açtığı son kriz (2008) ve onun hem ürün ticareti hem üretime olan etkileri malumdur. Bugün yeni bir ekonomik krizden dem vurulurken yine mali krizden, para ticareti alanındaki krizden bahis edilmektedir. Leninin meta üretimi tefecilikle başladı dünya çapında ve muazzam boyutlarda tefecilikle sonuna doğru ilerliyor tespiti gözle görülür bir aşamaya gelmiştir.
PARA